İletişim problemleri, aile içinde veya özel ilişkilerde her iki tarafından duygu ve düşüncelerini açıklıkla ifade etmemesi ve tarafların birbirlerinin beklentilerini karşılayamaması sonucu ortaya çıkar. İletişim de oluşan problemler bazen taraflar arasında iletişimin tamamen kopmasına bile sebebiyet verebilir.
İletişim Kurulurken Yapılan Hatalar
İletişim problemleri, ikili iletişim kuran taraflar arasında yapılan bir takım hayatlar sonucunda ortaya çıkar. Her ilişkinin dinamiği ve şekli farklıdır ancak iletişimde yapılan hataları bir genelleme ile belli davranış kalıplarına ayırabilmek mümkündür.
Küsmek: Küsmek, iletişimde kopuklukların oluşmasının en büyük sebeplerinden bir tanesidir. Taraflar birbirlerine açıklama yapmadan küstüklerinde kendileri de karşılarındaki kişide sorunun ne olduğunu açıklamak ve çözümünü bulmak için bir fırsat bulamaz. Bu da sorunun daha fazla büyümesine ve uzamasına sebep olabilir.
Yargılamak/Suçlamak: İletişim kurulurken tarafların birbirini suçlayıcı cümleler kullanması suçlanan tarafın konuşulan konudan uzaklaşmasına ve kendini savunmak için iletişim kurmasına sebep olur. Suçlayan tarafın anlattıklarının bir önemi yoktur çünkü suçlanan taraf sadece kendini aklamayı düşünecektir.
Geçmişte takılı kalmak: İletişim kurarken geçmiş konulardan bahsetmek şimdiki zamanda yapılan konuşmanın bir sonuca varmasını engeller. Geçmişte yaşanmış olumsuz bir durumun şimdiki bir konuşma içerisinde açılmasının taraflar arasındaki iletişime hiçbir katkısı olmayacaktır. Geçmişteki olumsuz durumlardan bahsetmek bazen bir taraf için kaçış yolu veya kendini koruma yöntemi olabilir.
Genelleme yapmak: Genelleme yapmak, iletişim kurarken genelleme yapılan taraf için “yetersizlik hissi” oluşmasına sebep olur. Örneğin “Ev işlerinde bana hiç yardım etmiyorsun” demek karşı tarafın hiçbir zaman ev işlerine yardım etmediği anlamına gelir. “Hiçbir zaman memnun olmuyorsun” gibi bir genelleme yapmak karşı tarafın ilişki içerisinde hiçbir zaman memnun olmadığına, her zaman mutsuz olduğunu gösterir. Genelleme yapmak tarafların birbiri için yaptıkları şeyleri yok saymalarına sebep olur. Bu yok sayışta tarafların birbirlerine hiçbir zaman yetmediklerini ve hep eksik kaldıklarını düşünmelerine sebep olur.
Küçümsemek: İletişim kurarken karşı tarafın duygularını, düşüncelerini, davranışlarını küçümsemek genellikle küçümsenen tarafın duygularının incinmesine sebep olur. “Bunu mu dert ediyorsun?”, “Fazla abartıyorsun”, “Kaç saattir ancak bir tane mi iş yaptın?” gibi küçümseyici cümleler kurmak karşı tarafta düşüncelerinin, duygularının önemsenmediği algısını yaratır. İletişimde olan taraflar, birbirlerinin duygu ve düşüncelerine anlayışla yaklaşmalı ve saygı duymalıdır.
Beyin Okumak: Beyin okumak, her kişinin iletişim kurarken sıklıkla yaptığı bir şeydir. Karşı tarafın fikirlerini çok iyi bildiğini düşünerek hareket eden taraf yanlış sonuçlara ulaşabilir. Beyin okumak, taraflar arasındaki iletişim önyargılar çerçevesinde ilerlemesine sebep olur.
Üzerini örtmek: Bazı durumlarda taraflar birbirleriyle iletişim kurarken ortada çözülmeyi bekleyen sorunun üzerini örtmeyi tercih ederler. Bu davranışı o an kavga etmek istemedikleri için, canları sıkılmasın veya iletişimde kopukluklar olmasın diye yapabilirler. O an için sorunun geçip gittiğini düşünebilirler. Ancak çözüme ulaşmamış her sorun mutlaka bir gün yüzüne çıkacak ve daha büyük sorunların ve iletişim problemlerinin oluşmasına neden olacaktır.
İletişim Problemleri Nasıl Çözülür?
İletişim problemleri, ilk olarak tarafların birbirlerini dinlemesiyle çözüme ulaşabilir. İster aile bireyleriyle, ister iş arkadaşıyla, ister sevgiliyle olsun taraflar birbirini dikkatli bir şekilde dinlemedikleri takdirde iletişim problemleriyle karşılaşmak kaçınılmaz bir durumdur.
İletişim problemleri, yapıcı bir tutum sergilemesi ile aşılabilir sorunlardır. Fakat iletişim kurarken sadece bir tarafın yapıcı olması yetmez. Bir taraf elinden geleni yapıp, sorun çıkamaması için çabalarken diğer tarafın yıkıcı tavırlar sergilemesi ileri ki dönemlerde iletişimde daha büyük sorunlar çıkmasına neden olabilir. Her iki tarafında elinden geleni yaptığı bir iletişim biçimi sağlıklı bir ilişkinin kurulmasını sağlayacaktır.